Tia cực tím có thể gây hại cho làn da theo nhiều cách khác nhau. Dưới đây là danh sách 11 tác hại tia UV phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải trong đời.

Tia cực tím là gì? 

Tia cực tím (UV) – những “tên trộm nhan sắc vô hình” đóng vai trò không nhỏ trong việc hình thành thế giới của chúng ta. Chúng là loại bức xạ điện từ nằm giữa ánh sáng nhìn thấy (ánh sáng khả kiến) và tia X trong phổ điện từ. Gồm có 3 loại tia chính:

Tia UVA: Nhà điêu khắc thời gian

Bước sóng dài (320-400 nm) chiếm 95% lượng tia UV chiếu tới bề mặt trái đất. UVA thâm nhập sâu vào các tầng da như các nhà điêu khắc chuyên nghiệp, từ từ gây lão hóa da, tạo ra nếp nhăn và có thể dẫn đến ung thư da. Nghĩa là, dù bạn không thấy, nhưng tia UVA đang tàn phá làn da của bạn từng ngày.

Tia UVB: Họa sĩ sắc màu

Bước sóng trung bình (280-320 nm) chiếm khoảng 5% lượng tia UV chiếu tới bề mặt trái đất. UVB chủ yếu ảnh hưởng tới lớp ngoài cùng của da (biểu bì), gây cháy nắng và đốm nâu. UVB giống như một họa sĩ, tô điểm cho làn da với những vết cháy nắng và đôi khi là các bệnh lý da nghiêm trọng. Một bức tranh không ai mong muốn.

Tia UVC: Chiến binh vô tình

Bước sóng ngắn (100-280 nm) và may mắn được tầng ozon hấp thụ hoàn toàn. Tia UVC là một “chiến binh vô hình” trong các thiết bị tiệt trùng và khử trùng, giúp bảo vệ chúng ta khỏi vi khuẩn và virus. Nhưng chúng cũng rất vô tình vì nếu tiếp xúc trực tiếp sẽ gây đột biến gen và làm tổn thương ADN, ung thư da, đục thủy tinh thể, viêm giác mạc và thậm chí kích ứng đường hô hấp nếu hít phải. Thế nhưng hiện nay tầng ozon đã có lỗ thủng khiến cho nguy cơ tia UVC lọt xuống Trái Đất và đe dọa sức khỏe con người, rất đáng được lưu tâm. 

Các tác hại tia UV phổ biến

Tác hại tia UV ảnh hưởng nghiêm trọng cho da và mắt, biến chúng thành những kẻ thù vô hình nhưng mạnh mẽ. Đối với da, UV có thể gây ra cháy nắng đau đớn, đẩy nhanh quá trình lão hóa, hình thành các nếp nhăn và đốm đồi mồi, đồng thời tăng nguy cơ mắc các loại ung thư da nguy hiểm. Mắt cũng không an toàn trước UV, với các vấn đề như đục thủy tinh thể và tổn thương võng mạc có thể xảy ra.

Bảo vệ làn da và đôi mắt khỏi tác hại tia cực tím là một nhiệm vụ hàng ngày. Cụ thể sẽ được liệt kê ngay bên dưới:

Sạm da

Sạm da là hiện tượng da bị tối màu do tiếp xúc với tia UV. Sạm da xuất hiện gần như ngay lập tức chủ yếu do tiếp xúc với tia UVA, trong khi sạm da xuất hiện sau vài ngày chủ yếu đến từ tia UVB. Sạm da phản ánh những thay đổi trên da ở mức độ phân tử. Những người có loại da khác nhau có thể nhạy cảm hơn hoặc ít nhạy cảm hơn với ánh nắng, nhưng không có loại “sạm da khỏe mạnh” nào cả nên đừng tùy tiện tắm nắng lúc nào cũng được.

Cháy nắng

Cháy nắng là tình trạng da bị bỏng nhiệt sau khi tiếp xúc lâu với tia cực tím (UV). Cháy nắng cấp độ 1 là dạng nhẹ, da đỏ và có thể đau khi chạm vào. Cháy nắng cấp độ 2 có thể dẫn đến phồng rộp da và tổn thương sâu. Bị cháy nắng trong thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư hắc tố sau này. Luôn tìm sự trợ giúp y tế nếu da bạn bị phồng rộp do cháy nắng.

Tàn nhang

Tàn nhang là những đốm phẳng, hình tròn, thường nhỏ và có màu nâu hoặc be. Chúng thường phát triển thành các cụm ở những vùng da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng như mặt và cánh tay. Nhiều người nhận thấy tàn nhang của họ sẫm màu hơn trong những tháng mùa hè khi tiếp xúc với tia UV nhiều nhất. Có nhiều cách để giảm sự xuất hiện của tàn nhang, bao gồm các loại kem bôi ngoài da và liệu pháp tái tạo da bằng laser.

Nám da

Nám (hay còn gọi là chloasma) là những mảng da bị đổi màu hoặc tối đi, thường xuất hiện trên trán, má, mũi, cằm, hoặc môi trên. Nám thường đồng đều và đối xứng hai bên mặt. Nám bị ảnh hưởng mạnh bởi sự thay đổi nội tiết tố, bao gồm thai kỳ. Người có nám nên bảo vệ da khỏi tia UV vì tiếp xúc thêm sẽ làm tình trạng trầm trọng hơn. Nám có thể được điều trị bằng các sản phẩm làm sáng da, peel hóa học hoặc microdermabrasion.

Đốm đồi mồi

Còn gọi là đốm nắng hoặc Lentigo mặt trời, đốm đồi mồi là những đốm nâu phẳng xuất hiện khi da tiếp xúc lâu dài với tia UV từ ánh nắng hoặc giường tắm nắng. Đốm đồi mồi thường xuất hiện ở những vùng cơ thể tiếp xúc nhiều với tia UV như mặt, tay, cổ, ngực, cánh tay và chân. Các phương pháp điều trị đốm đồi mồi bao gồm sản phẩm làm sáng da, peel hóa học, điều trị bằng laser và microdermabrasion.

Dày sừng quang hóa

Dày sừng ánh sáng (còn gọi là bệnh dày sừng quang hóa) là những mảng da thô ráp, có vảy, màu đỏ hoặc nâu do tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím. Thường gặp ở những người có làn da sáng và tóc đỏ hoặc vàng. Tổn thương này đáng lo ngại vì chúng có thể phát triển thành ung thư da (carcinoma). Có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm kết hợp giải pháp bôi ngoài da Luvelan với liệu pháp ánh sáng Blu-U.

Viêm môi quang hóa

Còn gọi là môi của nông dân, viêm môi quang hóa rất giống với dày sừng quang hóa nhưng xuất hiện trên môi dưới. Triệu chứng bao gồm môi khô và nứt nẻ kéo dài, cùng với các mảng có vảy.

Bệnh Bowen

Bệnh Bowen là một dạng ung thư da tồn tại trên bề mặt da. Thường xuất hiện dưới dạng mảng vảy hoặc vỏ màu đỏ/nâu. Sau khi được chẩn đoán chính xác bởi bác sĩ da liễu, các khu vực bị bệnh Bowen có thể được cắt bỏ bằng phẫu thuật.

Ung thư biểu mô tế bào đáy 

Ung thư biểu mô tế bào đáy (Basal cell carcinoma – BCC) là dạng ung thư da phổ biến nhất. Thường không đe dọa tính mạng và hiếm khi lan rộng vì phát triển rất chậm. BBC tế bào đáy có thể xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau, phổ biến nhất là một nốt mụn không biến mất, một đốm chảy máu khi rửa mặt, một cục u màu hồng bóng, hoặc một vết loét không lành. Carcinoma tế bào đáy có thể xuất hiện ở bất kỳ chỗ nào trên da.

Ung thư biểu mô tế bào vảy

Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous Cell Carcinoma – SCC) là dạng ung thư da phổ biến thứ hai. Dù hiếm khi đe dọa tính mạng, nhưng nếu được phát hiện sớm thì có thể chữa trị hoàn toàn. Thường xuất hiện trên đầu, mặt, tai hoặc tay, kích thước từ vài mm đến vài cm. Ung thư biểu mô tế bào vảy có thể trông như một nốt đỏ hoặc một vết loét không tự lành.

U hắc tố ác tính 

U hắc tố ác tính (Melanoma) là dạng ung thư da ít gặp nhất nhưng nghiêm trọng nhất. Thường xuất hiện dưới dạng một nốt ruồi màu nâu đậm hoặc đen với đường viền không đều, màu sắc không đồng nhất, có thể có các sắc thái đen/xanh, đỏ hoặc trắng. Nếu phát hiện bất kỳ nốt ruồi hoặc vết thương nào bất thường, hãy liên hệ ngay với bác sĩ da liễu.

Vì sao da tổn thương khi tiếp xúc tia UV?

Tăng sắc tố da khi tiếp xúc với tia cực tím (UV) do quá trình tự bảo vệ của cơ thể. Đây là cách cơ thể phản ứng để bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của tia UV. Dưới đây là một số bước chi tiết về quá trình này:

Kích Hoạt Melanocytes: Khi da tiếp xúc với tia UV, các tế bào melanocytes (tế bào sắc tố) trong da được kích hoạt để sản xuất nhiều melanin hơn. Melanin là sắc tố tự nhiên quyết định màu da, tóc và mắt của chúng ta.

Sản Xuất Melanin: Melanin được sản xuất và phân phối đến các tế bào da để hấp thụ và phân tán tia UV, giảm thiểu tổn thương do bức xạ UV gây ra. Melanin hoạt động như một “lá chắn” bảo vệ tế bào da khỏi tác động có hại của tia UV.

Hình Thành Đốm Tối Màu: Do sự gia tăng sản xuất melanin, da có thể trở nên sẫm màu hơn hoặc xuất hiện các đốm tối màu gọi là tăng sắc tố. Tăng sắc tố có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức như sạm da, đốm đồi mồi, tàn nhang hoặc nám.

Phản Ứng Lâu Dài: Việc tiếp xúc liên tục với tia UV sẽ làm da liên tục phải sản xuất melanin để tự bảo vệ, dẫn đến sự tích tụ melanin ở một số vùng nhất định và hình thành các vết đốm lâu dài, thậm chí nghiêm trọng hơn.

Ảnh Hưởng của Yếu Tố Di Truyền: Mức độ và cách thức làn da phản ứng với tia UV còn phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Một số người có thể có xu hướng sản xuất melanin nhiều hơn khi tiếp xúc với tia cực tím, làm cho da dễ bị sạm màu hoặc xuất hiện đốm hơn.

Ngừa tổn thương da do tia cực tím

Phòng ngừa tổn thương da do tia cực tím (UV) là bước quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh và bảo vệ khỏi các tổn thương nguy hiểm. Để ngăn chặn những tác động xấu này, bạn cần áp dụng một số biện pháp thiết thực sau:

Kem Chống Nắng: Hãy sử dụng kem chống nắng có SPF từ 40 và PA 3+ trở lên và có phổ rộng để bảo vệ da khỏi cả tia UVA và UVB. Đừng chỉ thoa kem một lần, hãy thoa lại sau mỗi 2-3 giờ, đặc biệt khi bạn đổ mồ hôi hoặc bơi lội.

Trang Phục Che Chắn: Mặc áo chống nắng, đội mũ rộng vành và đeo kính râm khi ra ngoài. Chọn trang phục có khả năng chống tia UV để tăng cường bảo vệ. Kính râm không chỉ bảo vệ mắt khỏi tia UV mà còn giúp ngăn ngừa nếp nhăn quanh mắt.

Hạn chế “giờ cao điểm”: Hạn chế ra ngoài trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều khi cường độ tia UV mạnh nhất. Nếu phải ra ngoài, hãy tìm bóng râm và sử dụng các biện pháp chống nắng đầy đủ.

Chế Độ Dinh Dưỡng: Bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây, rau xanh và các loại hạt. Những chất này giúp da chống lại tác hại của gốc tự do do tia UV gây ra.

Sản Phẩm Chăm Sóc Da: Sử dụng mỹ phẩm chăm sóc da chứa vitamin C hoặc E, Ceramide và các sản phẩm giàu chất chống oxy hóa để tăng cường khả năng bảo vệ da. Đặc biệt, các sản phẩm này giúp da phục hồi sau khi tiếp xúc với ánh nắng.

Kiểm Tra Da Định Kỳ: Định kỳ thăm khám bác sĩ da liễu để kiểm tra tình trạng da và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Điều này giúp bạn bảo vệ da và ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng.

Ngoài các biện pháp thông thường, bạn có thể thử áp dụng các biện pháp sáng tạo như sử dụng kem chống nắng có màu làm lớp nền trang điểm, hay áo khoác chống nắng thông minh có cảm biến nhiệt độ để cảnh báo khi nhiệt độ tăng cao.

Bằng cách kết hợp các biện pháp này, bạn sẽ tạo nên một “lá chắn” vững chắc bảo vệ làn da khỏi tác động xấu của tia cực tím, giữ cho da luôn tươi trẻ, khỏe mạnh và rạng ngời.

Kem chống nắng M.O.C – Lá chắn hoàn hảo cho làn da

Kem chống nắng M.O.C không chỉ là một sản phẩm bảo vệ da thông thường, mà còn là lá chắn vững chắc chống lại các tác hại của tia cực tím (UV) và các gốc tự do. Với hai loại chuyên biệt:

• Kem chống nắng cho da dầu
• Kem chống nắng cho da khô, da thường

Với chỉ số SPF50+ PA++++ và sở hữu 5 màng lọc chống nắng mạnh mẽ giúp bảo vệ da toàn diện trước cả tia UVA1, UVA2 và UVB. Sản phẩm còn bổ sung chất chống oxy hóa dồi dào từ chiết xuất Hoa Nghệ Tây giúp ngăn ngừa tổn thương do gốc tự do, tăng cường khả năng phục hồi và dưỡng sáng da từ bên trong. Tổ hợp chiết xuất Cúc La Mã, Lô hội, Bạch vĩ dịu da, giảm kích ứng, tăng đề kháng và tăng sinh Collagen – Elastin tự nhiên.

Ứng dụng Công nghệ GELTRAP™ độc quyền từ Pháp giúp thẩm thấu nhanh, không gây nhờn rít, lớp finish bền đẹp và tệp vào da vô cùng tự nhiên.