Mụn trứng cá là một tình trạng da rất phổ biến, hình thành ở mọi nơi trên cơ thể như mặt, ngực, vai, tay và lưng. Có nhiều nguyên nhân bao gồm yếu tố di truyền, hormone thay đổi, căng thẳng, mất cân bằng dầu nước trên da hoặc sử dụng các sản phẩm skincare chứa hoạt chất tẩy rửa mặt, tăng tiết dầu sinh mụn. Dù là nguyên nhân gì, chỉ cần hiểu mụn và skincare đúng khoa học cũng xử lý gọn ghẽ. Bây giờ, chúng ta cùng khám phá cái tên gây phiền toái cho chị em ra sao nhé!

Mụn trứng cá là gì?

Da có vô số lỗ nhỏ gọi là lỗ chân lông có vai trò bài tiết mồ hôi, dầu nhờn để điều hòa nhiệt độ, duy trì vẻ mềm mại, đủ ẩm cho làn da. Vì nguyên nhân nào đó khiến tuyến bã nhờn tiết dầu quá mức hình thành dầu thừa, cộng hưởng tế bào chết, bụi bẩn gây bít tắc lỗ chân lông, tạo cơ hội cho mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn sần và các loại mụn khác sinh sôi. Nếu bạn bị mụn trứng cá, hãy biết rằng bạn không đơn độc. Theo ước tính, có khoảng 80% những người từ 11 đến 30 tuổi sẽ có ít nhất một dạng mụn trứng cá và hầu hết mọi người đều trải qua giai đoạn mụn thâm hoành hành trong đời.

Mặc dù mụn trứng cá không gây nguy hiểm đến sức khỏe, nhưng lại khiến chị em tự ti với gương mặt chi chít mụn, chưa kể gặp phải loại mụn sưng to đau tấy, có nguy cơ để lại sẹo thâm dai dẳng.

Mụn trứng cá thường xuất hiện ở đâu?

Những vị trí phổ biến nhất mà bạn có thể nổi mụn là mặt, trán, ngực, vai và lưng, thậm chí mụn có thể xuất ở hiện tay, cổ (chỉ cần có hiện tượng tắc nghẽn lỗ chân lông). Các tuyến dầu ở khắp cơ thể của bạn, nhưng các vị trí phổ biến thường tập trung nhiều tuyến dầu nhất, khả năng nổi mụn ở các vùng đó cũng cao hơn hẳn. Mụn có thể nhẹ (một vài mụn không thường xuyên) vừa (sẩn viêm) hoặc nặng (nốt và u nang). Một khi mụn phát triển, có thể mất từ ​​vài ngày đến vài tuần để hết mụn hoàn toàn. Nếu không kết hợp chế độ skincare đúng cách, mụn có thể mất nhiều thời gian hơn để chữa lành và phục hồi.

Thay vì cậy nặn vô tội vạ, hãy tìm hiểu nguyên nhân chính xác để có giải pháp xử lý mụn đúng cách. Việc này giúp bạn tiết kiệm thì giờ, chi phí mà còn hạn chế tối đa sẹo thâm để lại. Như bạn biết đấy, sẹo hoặc thâm rất khó để tống khứ so với mụn. 

Tìm hiểu cơ chế hình thành mụn từ Dược sĩ M.O.C ở video bên dưới:

Các loại mụn phổ biến hiện nay

Không khó để phân biệt các dạng mụn, trên da của bạn có thể cùng lúc xuất hiện nhiều dạng mụn khác nhau. Nhận diện đúng loại mụn cũng như hiểu đặc tính của từng loại giúp bạn thu phục dễ dàng.

Mụn đầu đen: Các nốt mụn mở trên da chứa đầy dầu thừa và da chết. Chúng trông như thể bụi bẩn đọng lại trong vết sưng, nhưng các đốm đen thực sự là do phản xạ ánh sáng không đều từ nang lông bị tắc. Có 2 dạng (hình thái) của mụn: Mụn viêm và mụn không viêm. 

• Mụn không viêm gồm: mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn ẩn
• Mụn viêm gồm: mụn bọc, mụn mủ, mụn viêm đỏ

Khám phá đặc tính của mụn không viêm qua bảng sau:

Khám phá đặc tính của mụn viêm qua bảng sau:

Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá?

Mỗi lỗ chân lông trên da sẽ mở ra một nang lông. Nang được tạo thành từ một sợi lông và một tuyến bã nhờn (dầu). Tuyến dầu tiết ra bã nhờn (dầu) đi lên chân lông, ra khỏi lỗ chân lông và lên bề mặt da. Bã nhờn giúp giữ cho làn da của bạn được mềm mại, ngăn vi khuẩn, vi sinh vật tấn công. Tuy nhiên, khi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, tế bào chết, vi khuẩn sẽ hình thành mụn viêm hoặc không viêm.

Có thể kể đến các nguyên nhân thường thấy như sau:

• Tuyến bã nhờn tiết dầu quá mức do da thiếu ẩm, mất nước xuyên biểu bì
• Các tế bào da chết không được loại bỏ, tích tụ đầy kín trong lỗ chân lông
• Vi khuẩn sinh sôi, “đóng đô” vì có môi trường thuận lợi (môi trường kỵ khí thiếu oxy)
• Ô nhiễm không khí, độ ẩm cao nhiều khói bụi
• Căng thẳng, thức khuya cũng có thể khiến mụn bùng phát
• Di truyền (tiền sử gia đình có mụn trứng cá nhiều), một số bệnh cũng là nguyên nhân gây mụn
• Chế độ ăn uống chưa lành mạnh, ăn nhiều đồ chiên xào cay nóng khiến hệ tiêu hóa cần nhiều nước hơn, da thiếu nước, mất cân bằng cũng lên mụn

Do đó, sau khi nhận diện được loại mụn, bạn cần tìm hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ mới có thể triệt tiêu mụn nhanh chóng, hiệu quả. Tham khảo thêm video chia sẻ cơ chế hình thành mụn từ Dược sĩ M.O.C ngay bên dưới.

Điều trị mụn trứng cá như thế nào?

Như đã nhắc lại nhiều lần, hiểu cơ chế và nguyên nhân sinh mụn mới giải quyết dứt điểm tình trạng mụn trên da của bạn. Nếu đơn vị nào không tìm hiểu 2 điều trên mà vội vàng đề nghị bạn mua sản phẩm thì không tin gửi niềm tin. Vì dù bạn có sử dụng trọn gói hay combo mụn cũng chẳng thể thu phục được, mụn sẽ tái đi phát lại vì vốn dĩ, nguyên nhân gốc rễ chưa được xử lý. 

M.O.C sẽ liệt kê các phương pháp điều trị mụn thịnh hành nhất hiện nay được dùng trong thu phục mụn, bạn có thể xem qua để biết chứ không nên tùy tiện dùng mà không có ý kiến của Dược sĩ/Bác sỹ da liễu. 

Hình thức thoa ngoài (skincare) trị mụn

Cách trị mụn tại nhà phổ biến vì tiết kiệm thời gian, chi phí và không phải đi lại nên được chị em ưu ái lựa chọn. Nhưng cũng chính vì tự skincare tại nhà mà không được chuyên gia tư vấn nên nhiều bạn rơi vào cạm bẫy kem trộn, sản phẩm kém chất lượng khiến tình trạng mụn trầm trọng thêm, để lại thâm sẹo vĩnh viễn. Tham khảo các thành phần được dùng trong điều trị mụn nói chung bên dưới.

Hoạt tính nhẹ

Bạn có thể sử dụng các loại kem trị mụn, sữa rửa mặt, kem dưỡng ẩm cho da dầu mụn không kê đơn (OTC) để giải quyết mụn khi chúng nổi lên. Các thành phần phổ biến mà bạn sẽ tìm thấy trong các loại kem và gel trị mụn bao gồm:

• Benzoyl Peroxide nồng độ thấp: Giúp làm khô và gom cồi mụn, ngăn ngừa mụn mới hình thành và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Tuy nhiên, hoạt chất này có thể gây khô da.
• Axit Salicylic (BHA): Thành phần treatment quen thuộc, một dạng của BHA giúp loại bỏ tế bào chết, bụi bẩn bám dính thành nang lông, triệt tiêu nguyên nhân sinh mụn.
• Axit Azelaic: Một axit tự nhiên được tìm thấy trong các loại ngũ cốc khác nhau như lúa mạch, lúa mì và lúa mạch đen; giúp tiêu diệt vi sinh vật trên da và giảm sưng tấy.

Hoạt tính vừa phải

• Benzoyl Peroxide: Có nồng độ cao hơn vẫn xuất hiện trong danh sách này, như đã chia sẻ, khả năng kháng viêm, gom cồi nhanh nhưng dễ gây khô da hoặc gây kích ứng với làn da không hợp.
• Retinoids (dẫn xuất vitamin A): Phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng và giúp ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc (trước khi kịp chuyển sang mụn viêm). Tuy nhiên, để treatment an toàn với hoạt chất này, bạn nên bắt đầu với nồng độ thấp 0,01% – 0,03% và chỉ dùng 1 lần/tuần. Trước và sau khi thoa cần cấp ẩm đủ cho da để ngăn chặn tác dụng phụ không mong muốn như kích ứng, ửng đỏ. Có những bạn gái chưa nhiều kinh nghiệm đã dùng nồng độ cao, dễ khiến da bị bỏng, tổn thương nghiêm trọng và để lại sẹo.

Hoạt chất mạnh

Phổ biến vẫn là những cái tên đã xuất hiện phía trên như Benzoyl Peroxide, Retinoids với nồng độ cao hơn. Bạn cần cân nhắc, tìm hiểu kỹ càng trước khi áp lên da nhé!

Uống thuốc trị mụn theo toa

Thuốc kháng sinh, đặc biệt là kháng sinh Tetracycline như Minocycline và Doxycycline, thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Thuốc tránh thai cũng được một số chị em dùng, có thể giúp giảm mụn liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt (trước và trong kỳ rụng dâu). Ba nhóm thuốc đã được FDA chấp thuận cho người có mụn trứng cá như Estrostep®, Beyaz®, Ortho Tri-Cyclen® và Yaz ®.

Isotretinoin (Amnesteem®, Claravis®, Sotret®), một loại retinoid dạng uống đặc biệt hiệu quả chỉ được sử dụng cho những trường hợp mụn trứng cá nặng nề. Thuốc trị mụn trứng cá Isotretinoin giúp thu nhỏ kích thước của các tuyến dầu, ngăn sự tiết dầu nhờn quá mức gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Tác dụng phụ thường gặp là khô da, nhưng cũng có nguy cơ viêm loét đại tràng và trầm cảm. Do những rủi ro này, bất kỳ ai sử dụng thuốc đều phải tham gia vào chương trình quản lý rủi ro được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phê duyệt có tên là iPledge.

Một số thuốc uống dành cho da mụn do nhiễm Corticoid như Ivermectin nic 6mg, vitamin C,…

Phương pháp trị mụn xâm lấn da

Bác sĩ da liễu có thể đề nghị các thủ thuật y tế để điều trị các dạng mụn trứng cá nặng và ngăn ngừa sẹo. Các phương pháp xâm lấn này thường tốn nhiều chi phí, thời gian phục hồi hơn, chẳng hạn như:

• Liệu pháp quang động (PDT): Sử dụng thuốc và ánh sáng đặc biệt hoặc tia laser để giảm sản xuất dầu và giảm hình thành vi khuẩn gây mụn. 
• Tia laze: Được dùng chủ yếu để điều trị sẹo mụn. Tia laser truyền nhiệt đến collagen lõm (bị sẹo) dưới da, điều này dựa vào phản ứng chữa lành vết thương của cơ thể để kích thích Collagen mới sản sinh, căn đầy vùng da lõm (do sẹo). 
• Peel da: Sử dụng các hóa chất đặc biệt để loại bỏ lớp da cũ trên cùng. Thông thường, bất cứ khi nào lớp trên cùng được loại bỏ, lớp da mới thay thế sẽ mịn hơn và có thể làm giảm sẹo mụn. Nhưng với sẹo sâu, khó đạt hiệu quả bằng liệu pháp này.
• Tiêm Cortisone: Giúp giảm viêm và tăng tốc độ phục hồi của da. Cortisone thường được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị mụn trứng cá khác, đặc biệt đối với mụn trứng cá có u nang lớn.

Cải thiện mụn thâm tại M.O.C Vietnam, bạn sẽ được Dược sĩ trực tiếp xem da, tìm hiểu thông tin cặn kẽ trước khi lên phác đồ điều trị. Một phác đồ cơ bản cho da mụn thường bao gồm: Tình trạng – Nguyên nhân – Giải pháp – Routine. Có được thông tin này, dù bạn có lựa chọn mua sắm ở M.O.C hay không vẫn hiểu được làn da đang thiếu gì, cần gì, cũng như trang bị cách trị mụn tại nhà hiệu quả hơn, tối giản hơn.

Tham khảo các phác đồ điều trị các loại mụn khác nhau được Dược sĩ M.O.C tư vấn:

 Tùy vào mức độ nặng, nhẹ của mụn trứng cá mà Dược sĩ sẽ tư vấn liệu trình phù hợp, bao gồm:

• Mức độ 1 (nhẹ): Chủ yếu nổi mụn đầu trắng và mụn đầu đen, kèm theo một vài mụn sần và mụn mủ.
• Mức độ 2 (vừa phải, hoặc mụn mủ): Nhiều sần và có mụn mủ, chủ yếu xuất hiện 2 bên má, mũi, cằm. Da nhạy cảm, mẩn đỏ, dễ bị kích ứng.
• Mức độ 3 (trung bình): Nhiều sần và mụn mủ hơn cấp độ 2, xen kẽ với các nốt mụn viêm sưng, xuất hiện ở cả lưng và ngực. Da nhạy cảm, mẩn đỏ, dễ bị kích ứng.
• Mức độ 4 (nặng): Có nhiều mụn mủ và nốt mụn sưng to, đau và viêm, da mỏng đỏ yếu, cực kỳ nhạy cảm. Có dấu hiệu của da nhiễm Corticoid.

Riêng trường hợp da nhiễm Corticoid có 4 giai đoạn, Dược sĩ M.O.C sẽ xem da để xác định đang ở giai đoạn nào để có cách xử lý phù hợp.

Lưu ý quan trọng khi điều trị mụn trứng cá

Bạn có thể ngăn ngừa mụn mới, kiểm soát mụn trứng cá mức độ nhẹ và vừa ngay tại nhà với routine skincare với toner cho da dầu mụn, sữa rửa mặt trị mụn, kem trị mụn,…Nhưng đừng bỏ qua những lưu ý quan trọng sau:

• Vệ sinh da sạch với nước tẩy trang, sữa rửa mặt không bọt, dịu nhẹ với làn da đều đặn 2-3 lần/ngày. Tránh xa các dạng sữa rửa mặt có bọt vì chúng chỉ khiến da thiếu ẩm hơn, tăng tiết dầu và mụn trầm trọng hơn.
• Tránh tẩy tế bào chết vật lý vì rất dễ làm tổn thương, gây kích ứng da. Việc rửa và chà sát da mặt quá nhiều cũng có thể gây kích ứng da.
• Nếu làn da có mụn không viêm (mụn ẩn, mụn đầu đen) nên dùng Serum BHA 2% để giải phóng tế bào chết, bụi mịn gây bít tắc lỗ chân lông, từ đó mụn sẽ thuyên giảm.
• Dùng toner ngay sau bước rửa mặt để cân bằng ẩm, se khít lỗ chân lông và cấp nước tầng nông cho da nhanh chóng

• Tránh các chất gây kích ứng như paraben, cồn, hương liệu thường có trong các sản phẩm tạo kiểu tóc, kem che khuyết điểm. Hãy sử dụng các sản phẩm gốc nước, giúp da thoáng nhẹ, dễ chịu
• Bảo vệ da khỏi tia UV: tia UV là tác nhân làm trầm trọng thêm mụn và đậm màu vết thâm sạm trên da. Ngoài ra, một số loại thuốc trị mụn sẽ khiến bạn dễ bị bắt nắng hơn. Thoa kem chống nắng dành cho da mụn, da nhạy cảm hoặc thay thế viên uống chống nắng (nếu da của bạn ở cấp độ mụn nặng). Tăng cường chống nắng cơ học với nón, ô, áo khoác,…
• Tránh ma sát hoặc áp lực lên vùng da mụn như điện thoại, mũ bảo hiểm, vòng cổ chật hoặc dây đai, ba lô. Cột mái tóc dài lại để tóc không chạm vùng da mụn trên mặt
• Uống đủ từ 2 lít nước/ngày giúp gia tăng quá trình trao đổi chất, phục hồi, cấp nước cho da.
• Tránh thức quá khuya, ăn đồ cay nóng trong suốt quá trình điều trị mụn

Các câu hỏi thường gặp

Câu 1: Sôcôla có gây mụn trứng cá không?

Một số nghiên cứu đã tìm mối quan hệ của các loại thực phẩm và chế độ ăn uống cụ thể với mụn trứng cá. Sữa tách béo, whey protein, đường có thể góp phần làm bùng phát mụn trứng cá. Sôcôla không có liên quan trực tiếp đến mụn trứng cá, nhưng nếu uống thường xuyên Sôcôla pha với sữa, đường,…có thể khiến mụn nghiêm trọng hơn.

Câu 2: Tại sao rất nhiều thanh thiếu niên bị mụn trứng cá?

Một trong những nguyên nhân gây ra mụn trứng cá là do sự gia tăng hormone nội tiết tố Androgen (cụ thể là Testosterone), mà cả phụ nữ và nam giới đều sản xuất. Những hormone này có xu hướng đạt đỉnh điểm trong những năm thiếu niên.

Câu 3: Một số loại thực phẩm có gây ra mụn trứng cá không?

Phần lớn, sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể gây ra mụn trứng cá. Có một số bằng chứng cho thấy sữa tách béo, whey protein và chế độ ăn nhiều đường có thể gây ra mụn trứng cá, mặc dù điều này vẫn còn gây tranh cãi. Ngoài ra, ăn nhiều đồ ăn nhanh cay nóng dễ nổi mụn là có cơ sở. Bạn có thể xem thêm ở video bên dưới:

Do đó, trong quá trình điều trị mụn, bạn nên xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng với nhiều trái cây tươi và rau quả, đặc biệt là những thực phẩm giàu vitamin C và Beta Carotene, giúp giảm viêm, tăng sức đề kháng cho da. Cũng có một số bằng chứng cho thấy ăn cá có thể hữu ích.

Câu 4: Mụn trứng cá có thể gây ra sẹo không?

Đôi khi mụn trứng cá để lại sẹo lồi hoặc lõm, thường xảy ra khi mụn viêm tổn thương các lớp sâu hơn. Tình trạng viêm nhiễm làm cho các lỗ chân lông bị sưng tấy và xảy ra hiện tượng vỡ ở thành lỗ chân lông. Tất nhiên, sẹo có thể là một nguyên nhân gây lo lắng, điều này là bình thường. Vì vậy, phòng ngừa mụn cũng là phòng hình thành thâm sẹo bạn nhé!

---

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về da, vui lòng liên hệ để Dược Sĩ M.O.C tư vấn miễn phí cho bạn nhé!
Hotline (Zalo): 0933 79 2425 

Fanpage: M.O.C Vietnam

Youtube:  MOC Viet Nam