Về lâu dài, tác hại của ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến suy giảm hệ thống miễn dịch, nếp nhăn, da khô ráp, đốm đồi mồi và thậm chí ung thư da. Để tránh các tác hại lâu dài này, bạn cần bảo vệ làn da khỏi tia UV nguy hiểm một cách toàn diện và an toàn.

Tác động của bức xạ cực tím lên da

Tia cực tím là gì? Mặt trời phát ra tia UV, một loại năng lượng có thể có tác động tích cực đến mọi sinh vật trên trái đất. Bên cạnh lợi ích giúp cơ thể tổng hợp vitamin D3, đa phần chúng ta chịu những tác hại khôn lường từ tia UV, xuất phát từ sự lơ là và chưa bảo vệ làn da đúng cách.

• Đen da: Khi da tiếp xúc với tia UV kích thích sản sinh sắc tố melanin, khiến da có màu sẫm hơn (rám nắng). Đây là cơ chế mà cơ thể dùng để bảo vệ da khỏi những tổn thương của tia cực tím.
• Cháy nắng: Khi da tiếp xúc quá nhiều với tia UV sẽ bị đỏ rát, sưng đau gọi là cháy nắng, dấu hiệu cho thấy làn da đã bị tổn thương.
• Lão hóa sớm: Tiếp xúc kéo dài và thường xuyên với bức xạ tia cực tím có thể khiến da bị lão hóa sớm như nếp nhăn, các đốm đồi mồi. Tia UV làm đứt gãy các sợi Collagen và sợi đàn hồi của da nên gây hiện tượng chùng nhão, chảy xệ.
• Ung thư da: Bức xạ tia cực tím là nguyên nhân chính gây ung thư da. Tiếp xúc với bức xạ tia cực tím kéo dài có thể gây tổn thương ADN trong tế bào da, dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư.
• Ức chế hệ thống miễn dịch: Việc tiếp xúc lâu với tia UV có thể gây ức chế hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể không đủ sức tự vệ trước nhiễm trùng, vi sinh vật bên ngoài và bệnh tật.

Nếu có thói quen tiếp xúc lâu dài với tia UV và có những biểu hiện bất thường, hãy thăm khám ngay để được B​​​ác sĩ da liễu xem xét và cung cấp giải pháp trước khi quá trễ.

Tầm quan trọng của bảo vệ da khỏi tia UV

Chống nắng là điều cần thiết để duy trì sức khỏe và tinh thần. Nếu còn lăn tăn về tầm quan trọng này, đừng bỏ qua những lý do sau.

Giảm nguy cơ ung thư da: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư da, đây là loại ung thư phổ biến nhất ở các nước có cường độ UV cao, trong đó nước ta cũng nằm trong danh sách có cường độ UV ở ngưỡng cao. Chống nắng giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư da.

Ngăn ngừa lão hóa sớm: Sẽ mất rất nhiều thời gian và chi phí tại spa, thẩm mỹ viện để làm săn da, loại bỏ đồi mồi, sạm nám. Và kết quả chưa chắc đã hết hoàn toàn và bạn sẽ phải đi cùng tác hại của tia UV dài lâu. Do đó hãy bảo vệ da thật kỹ bởi phòng tránh hơn điều trị.

Tránh cháy nắng: Đã từng cháy nắng mới hiểu rõ sự mẩn đỏ, đau đớn, bỏng rát khó chịu dường nào. Nên đừng trải qua nếu bạn có thể bảo toàn làn da trước tia UV.

Quản lý các tình trạng da trước đó: Những người mắc một số tình trạng da nhất định, chẳng hạn như bệnh hồng ban và bệnh chàm thì việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời làm các triệu chứng này trở nên trầm trọng hơn. Thâm mụn sẽ đậm màu hơn, khó cải thiện hơn khi tiếp xúc với tia UV mà không có biện pháp bảo vệ.

Duy trì sức khỏe tổng thể: Điều quan trọng là phải bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời để duy trì sức khỏe và tinh thần tổng thể bởi chúng có thể gây hại cho hệ thống miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác.

Tia UV và cháy nắng

Cháy nắng xảy ra khi da tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV) trong thời gian đủ lâu mà nguồn phát UV có thể từ mặt trời hoặc các nguồn khác như giường tắm nắng. Tia UV có khả năng làm tổn thương ADN trong tế bào da, gây viêm và mẩn đỏ. Các dấu hiệu nhận biết:

• Đỏ: Cháy nắng khiến da đỏ và sưng tấy, bỏng rát
• Đau: Da bị cháy nắng có thể gây khó chịu và đau khi chạm vào
• Sưng: Vùng da bị cháy nắng có thể bị sưng tấy
• Mụn nước: Cháy nắng nghiêm trọng có thể dẫn đến sự phát triển của các mụn nước trên da, dễ để lại sẹo thâm
• Lột da: Vùng da bị cháy nắng có thể bắt đầu khô sần, bong tróc

Cháy nắng có thể gây hại cho da trong thời gian dài như hình thành nếp nhăn, rãnh cười, tối màu và nguy cơ ung thư da cao hơn.

Điều quan trọng là phải bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời để tránh bị cháy nắng và giảm nguy cơ tổn thương lâu dài. Nếu da bị cháy nắng, hãy điều trị vùng bị ảnh hưởng bằng miếng gạc mát, kem dưỡng ẩm và thuốc giảm đau, đồng thời tránh tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời cho đến khi da lành lại.

Tia UV và ung thư da

Tác hại của ánh nắng mặt trời là yếu tố chính trong sự phát triển của hầu hết các bệnh ung thư da. Khi da tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ mặt trời hoặc các nguồn khác, ADN trong tế bào da có thể bị tổn thương, dẫn đến sự phát triển của các tế bào ác tính. Ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và khối u ác tính là những loại ung thư da thường gặp nhất. 

Khối u ác tính, một loại ung thư da nguy hiểm hơn có thể do bức xạ tia cực tím gây ra mặc dù thực tế có thể phát triển ở bất cứ đâu trên cơ thể, kể cả những vùng không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Lượng tia UV mà một người nhận được trong suốt cuộc đời có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ phát triển ung thư da. Điều này chỉ ra rằng những người dành nhiều thời gian ở bên ngoài mà không có biện pháp bảo vệ đầy đủ có nhiều khả năng mắc bệnh ung thư da hơn. Chẳng hạn như chơi thể thao ngoài trời, vận động viên, lao động dưới trời nắng gắt,…

Bên cạnh đó, tiền sử cháy nắng, tiền sử gia đình có người mắc bệnh ung thư da và hệ thống miễn dịch yếu hơn đều là những yếu tố khiến bạn dễ bị ung thư da.

Nguy cơ phát triển ung thư da có thể giảm đáng kể bằng cách tránh cháy nắng và che chắn làn da khỏi tia UV. Nếu thường tiếp xúc với tia UV, bạn cần kiểm tra làn da có thay đổi hoặc bất thường nào không để kịp thời thăm khám và điều trị sớm ung thư da, kết quả cải thiện sẽ tích cực hơn.

Tia UV và Collagen – Elastin

Collagen là một loại protein rất quan trọng đối với sức khỏe làn da. Collagen đem lại cấu trúc, sức mạnh và tính linh hoạt cho da cũng như các mô khác bao gồm xương, sụn và gân. Nguyên bào sợi là các tế bào da cụ thể có nhiệm vụ sản xuất Collagen – Elastin. Khi chúng ta già đi, khả năng sản xuất Collagen của da bắt đầu giảm, dẫn đến xuất hiện nếp nhăn, chảy xệ và mất độ săn chắc. Các yếu tố như tiếp xúc với bức xạ UV, ô nhiễm và lối sống không lành mạnh như hút thuốc sẽlàm chậm sản xuất Collagen, đẩy nhanh quá trình lão hóa da.

Bổ sung Collagen thông qua thực phẩm hoặc sản phẩm chăm sóc da đều được. Chỉ là bạn cần chọn sản phẩm chính hãng, uy tín và ứng dụng công nghệ cao giúp Collagen dễ hấp thụ. 

Tia UV và tăng sắc tố da

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể gây tăng sắc tố da như các mảng hoặc đốm sẫm màu, tàn nhàng, đồi mồi. Chúng có thể hình thành ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể nhưng thường thấy nhất ở mặt, bàn tay, cánh tay. Tăng sắc tố xảy ra khi melanin (sắc tố tạo nên màu da) được sản xuất quá mức, dẫn đến các mảng đen tối màu. Mặc dù chứng tăng sắc tố không gây hại hay nguy hiểm nhưng khiến da không đều màu, khiến bạn gái tự ti. 

Các loại kem và gel thoa có chứa các hóa chất như Alpha-Arbutin, Retinoids và Axit kojic có thể được sử dụng để cải thiện tăng sắc tố da hiệu quả, an toàn. Peel da, điều trị bằng laser cũng có thể được sử dụng để làm giảm khả năng hiển thị của các vấn đề về da này. 

Tuy nhiên, trước khi áp dụng các biện pháp xâm lấn bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng, nền da phải khỏe để tránh breakout sau điều trị.

Tia UV và lão hóa da

Tác hại của ánh nắng mặt trời có thể gây lão hóa da sớm. Tia cực tím (UV) của mặt trời có thể xâm nhập vào da và làm hỏng các sợi collagen dẫn đến nếp nhăn, chảy xệ. Ngoài tổn thương collagen, việc tiếp xúc với tia UV có thể sản sinh các gốc tự do trên da. Các gốc tự do sẽ làm thay đổi cấu trúc, tổn thương tế bào da, dẫn đến lão hóa nhanh. 

Bạn có thể khắc phục tình trạng này bằng cách thoa kem chống nắng chứa các chất chống oxy hóa lành tính để ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do.

Biện pháp ngăn ngừa tác hại của tia UV

Dưới đây là một số khuyến nghị ngăn chặn các tác hại dài lâu của tia UV mà bạn có thể dễ dàng áp dụng.

Thoa kem chống nắng: Che phủ đầy đủ tất cả các vùng da tiếp xúc tia UV bao gồm mặt, cổ, cánh tay và chân với kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF ít nhất là 40. Thoa lại sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi hai giờ một lần.

Tìm bóng râm: Cố gắng tránh xa tia nắng trực tiếp trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

Mặc quần áo chống nắng: Để giảm bớt sự tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hãy mặc áo sơ mi dài tay, quần dài, đội mũ rộng vành, khẩu trang chống tia UV để che chắn làn da.

Đeo kính râm: Để bảo vệ mắt và vùng da nhạy cảm xung quanh mắt. Bạn nên chọn kính râm có khả năng chống tia UVA và UVB.

Tránh các buồng tắm nắng: Ở một số thẩm mỹ viện có buồng tắm nắng để làm đẹp. Tuy nhiên thường phát ra bức xạ UV, làm tăng nguy cơ ung thư da và lão hóa sớm.

Giữ nước: Nước rất cần thiết để duy trì làn da khỏe mạnh, căng mọng. Bạn cần uống đủ từ 1.5 lít nước mỗi ngày.

Tập thể dục: Chế độ tập luyện và tiêu thụ các chất dinh dưỡng tạo collagen như Vitamin C, kẽm,…

Kiểm tra làn da: Để ý mọi thay đổi trên da, chẳng hạn như nốt ruồi, tàn nhang hoặc đốm mới. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường cần đến gặp bác sĩ da liễu ngay.

Bằng cách làm theo những hướng dẫn này, bạn có thể bảo vệ làn da của mình khỏi tác hại của bức xạ UV đồng thời duy trì sức khỏe và tinh thần tổng thể của mình. Bạn có thể trang bị kỹ năng đọc hiểu chỉ số UV khi xem dự báo thời tiết để nắm được cường độ UV theo thời gian thực tại khu vực sinh sống.

Lợi ích của quần áo và phụ kiện bảo hộ

Có thể ngăn ngừa tác hại tia UV bằng cách trang bị quần áo bảo hộ và đeo phụ kiện.

Chặn tia cực tím: Quần áo làm từ chất liệu dệt như len, denim có thể phản xạ tia UV một cách hiệu quả. Ngoài ra, quần áo đã được xử lý bằng chất chống tia cực tím có thể giúp chống nắng.

Che phủ nhiều da hơn: Quần áo và phụ kiện chống nắng có thể che phủ nhiều da hơn, bao gồm cả những vùng da thường bị bỏ qua như lưng, vai và cổ.

Tiết kiệm chi phí: Quần áo và phụ kiện bảo hộ có thể giúp bạn sử dụng ít kem chống nắng hơn để giữ an toàn cho làn da và môi trường biển, cũng tiết kiệm chi phí đáng kể.

Bảo vệ bổ sung: Mũ và kính râm, cùng với các loại quần áo và phụ kiện khác, có thể bảo vệ mặt, da đầu và mắt khỏi bị tổn hại cùng với các biện pháp chống UV khác.

Thời trang: Bạn có thể tận hưởng hoạt động ngoài trời mà vẫn bảo vệ làn da của mình bằng quần áo và phụ kiện bảo hộ hiện đại, có tính thẩm mỹ cao hơn.

Áo sơ mi dài tay, quần dài, mũ có vành rộng và kính râm có khả năng chống tia cực tím là những ví dụ về trang phục và phụ kiện bảo hộ. Khi chọn thiết bị bảo vệ, điều quan trọng là phải xác minh xếp hạng UPF (hệ số bảo vệ tia cực tím), với UPF từ 50 trở lên sẽ mang lại khả năng bảo vệ tốt nhất.

Kem chống nắng: Những điều bạn cần biết

Kem chống nắng là sản phẩm bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím (UV). Hoạt động bằng cách hấp thụ hoặc phản xạ bức xạ tia cực tím trước khi kịp xâm nhập vào bên trong da. UVA và UVB là hai dạng tia cực tím có thể gây tổn thương da. Bức xạ UVA xuyên qua da sâu hơn tia UVB và có thể gây tác hại lâu dài, chẳng hạn như lão hóa sớm và ung thư da. Bức xạ UVB, có thể gây ung thư da, cháy nắng.

Các màng lọc UV hấp thụ hoặc phản xạ tia cực tím an toàn như Oxit kẽm, Titan dioxide và các bộ lọc hóa học như Avobenzone, Tinosorb M, Tinosorb S. Hệ số chống nắng (SPF) của kem chống nắng được sử dụng để đánh giá mức độ bảo vệ chống lại bức xạ UVB. Chỉ số SPF càng cao thì khả năng bảo vệ càng cao. Ví dụ, kem chống nắng SPF 30 sẽ chặn khoảng 97% bức xạ UVB, trong khi kem chống nắng SPF 50 sẽ chặn khoảng 98% bức xạ UVB. Tuy nhiên, không có loại kem chống nắng nào có thể cung cấp khả năng chống tia cực tím hoàn toàn 100%.

Nên lựa chọn kem chống nắng quang phổ rộng để ngăn chặn hiệu quả cả tia UVA và UVB. Hơn nữa, nên bôi lại kem chống nắng sau mỗi 2 – 3 giờ hoặc sau khi bơi. Vì nước và mồ hôi có thể làm giảm hiệu quả chống nắng. Tóm lại, kem chống nắng là một công cụ quan trọng để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Để bảo vệ tốt nhất, hãy sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF và PA phù hợp.

Kem Chống Nắng Sáng Da M.O.C có chỉ số SPF50+ PA++++ lý tưởng cho mọi loại da, nhất là da treatment cần độ bảo vệ tối ưu nhất. Sở hữu đến 5 màng lọc chống nắng mạnh mẽ, hiện đại bảo vệ da theo hai cơ chế Vật lý – Hóa học Titanium dioxide, Kẽm oxit, Tinosorb M, Tinosorb S và Avobenzone. Chiết xuất Hoa Nghệ Tây giàu các hợp chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ cấu trúc màng tế bào, chống viêm, dịu da, nuôi da trắng sáng từ bên trong bằng cách ức chế hoạt động enzyme tyrosinase (thành phần chính tăng sinh melanin)

Phơi nắng và Vitamin D: Cân bằng giữa lợi ích và rủi ro

Mặc dù việc bảo vệ làn da của bạn khỏi các tia có hại của mặt trời là rất quan trọng nhưng việc đảm bảo rằng bạn nhận đủ vitamin D quan trọng không kém. Vitamin D rất cần thiết cho nhiều hoạt động của cơ thể, bao gồm cả sức khỏe của xương và chức năng của hệ miễn dịch. Ánh sáng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D chính. Tuy nhiên, lợi ích của việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để tổng hợp vitamin D phải được cân bằng với các nguy cơ gây tổn thương do tia cực tím. Lượng ánh nắng mặt trời cần thiết để tạo ra đủ vitamin D thay đổi tùy theo loại da, thời gian trong ngày và vị trí địa lý. Bạn nên phơi nắng từ 10-30 phút trước 9h. 

Tác hại của tia UV gây ra những hậu quả lớn cho làn da và sức khỏe dài lâu. Chống nắng là điều cần thiết để duy trì làn da khỏe mạnh và trẻ trung. Hiểu đúng và đủ những mối nguy cũng như lợi ích tích cực của tia UV mang lại giúp bạn duy trì thanh xuân làn da và sức khỏe vững chãi.